Categorie: Duurzaam

Met zonnepanelen op je dak ben je er nog niet. Om naar een echt 100% duurzame energievoorziening te gaan zijn er nog flinke stappen nodig. In Duitsland waar ze met de EnergieWende al een eind voorlopen op Nederland gaan ze die omschakeling ook echt realiseren. Zo liggen er plannen om alle kerncentrales de komende paar jaar uit te zetten (laatste in 2022). Bruinkool moet ook het veld ruimen. Maar energie is veel meer dan alleen elektriciteit. Dus met alleen uitzetten van fossiele centrales en aanzetten van windparken en zonnestroomprojecten ben je er niet. Ook al het transport (inclusief schepen en vliegtuigen) zal moeten omschakelen naar elektrisch. Ook waterstof-aandrijving werkt volledig elektrisch, alleen gebruikt dit een factor 3 a 4 zoveel energie. Biobrandstoffen blijven lokale uitstoot geven en dienen dus alleen als transitiebrandstof ingezet te worden.

Wind- en zonne-energie is goed voorspelbaar, maar niet continu beschikbaar. Hier komt de term leverzekerheid om de hoek kijken. Die moet gegarandeerd blijven. Dit is cruciaal voor de economie; de motor moet blijven draaien. Als het aanleveren van de hoeveelheid energie variabel is, moet het systeem aangepast worden, wil de leverzekerheid gegarandeerd blijven. Met batterijopslag is nu al veel mogelijk. Zo zijn er nu al buffer-installaties actief in Nederland. In de winter leveren zonnepanelen minder, maar is er wel veel meer wind. Met het sturen van de vraag (bijvoorbeld een zwembad kan prima verwarmd worden op momenten dat er veel zon/wind is en wat extra afkoelen als er een tekort is), is erg veel winst te behalen. Grote asfaltfabrieken en hoogovens passen dergelijke (peak-shaving) technieken al (deels) toe, maar het staat echt nog in de kinderschoenen. Werk aan de winkel dus.

Duitsland zit op piekmomenten nu op ruim 80% duurzame elektriciteit. De Deense windmolens zitten nu geregeld ruim boven de Deense behoefte (tot 140%), er is dan meer elektriciteit dan nodig en met exporteert dan dit overschot. De topmomenten zijn leuk om te zien, maar dat is slechts het begin. In Duitsland werd in de eerste helft van 2015 bijna 35% van alle elektriciteit duurzaam opgewekt (zon, wind, water).

In totaal gebruiken we in Nederland een dikke 3.000 PetaJoules per jaar. De afgelopen jaren was dit het elektriciteitsgebruik (PJ):
2010 – 433 PJ – 120TWh (120 terrawatt-uur = 120.000.000.000 kWh)
2011 – 437 PJ
2012 – 429 PJ
2013 – 426 PJ
2014 – 421 PJ
2015 – 426 PJ (schatting)
2016 – 434 PJ (schatting)
bron

We zien ondanks de economische groei, 160.000 plug-in voertuigen, geen echte toename meer in elektriciteitsgebruik. Ook lijkt het er op dat EU normen omtrent de gloeilamp, de zuinige stofzuiger, energielabels op witgoed/banden/huizen, enz. enz., vruchten beginnen af te werpen. We gebruiken relatief minder elektriciteit, ondanks dat we met meer mensen zijn en veel meer elektrische apparaten hebben. Het is een afbuiging de goede kant op, maar het kan nog wel een stuk sneller. Anders dan in Duitsland en Denemarken hebben we in Nederland nog maar 6% duurzame energie, nog 94% te gaan dus. Help jij ook mee?

Netwerkbedrijven hanteren momenteel tarieven op basis van de aansluitcapaciteit. Een basisaansluiting voor elektriciteit kost 19 euro per maand (tot 3×25 ampère, oftewel 17kW). Een iets zwaardere aansluiting van 3×35 ampère (24kW) kost ineens 69 euro per maand. Een prijsverhoging van 319%, bij 40% meer vermogen. De vervolgstappen in de tariefsopbouw geven zowel relatief meer ampères als minder tarieftoename. De tarieven zijn dan per stap ‘slechts’ 45%, 31% en daarna 24% duurder.

Onbetaalbaar
De kleinste stap van slechts 30 ampère additionele capaciteit is dus erg duur. Voor 7kW betaal je ruim 40 euro per maand extra. Dit zal vast ooit zo opgezet zijn om ‘grootverbruikers’ meer te laten betalen. Nu geeft dit echter ook bij normale consumenten een grote beperking. Zeker met het oog op all-electric huizen, auto’s die elektrisch gaan laden, zonnepanelen die veel terugleveren, etc., is een zwaardere aansluiting belangrijk. Het systeem is nu zo opgezet dat er een flinke financiële rem zit op de eerste verzwaring, waarmee bijvoorbeeld een slimme 22kW laadpaal al onbetaalbaar is gemaakt (11kW is daarmee de maximale laadsnelheid voor een consument).

Slimmere oplossingen
Met de steeds grotere pieken en dalen in de elektriciteitsproductie (de zon schijnt niet altijd en de wind waait niet altijd), zou het veel logischer zijn om het verbruik via de aansluiting veel flexibeler te laten verlopen. Een slimme 22kW of 43kW laadpaal kan immers zelfstandig kiezen om sneller of langzamer te laden. Bij een overaanbod van elektriciteit: sneller en goedkoper laden. Bij een tekort en dus hoog tarief: langzaam laden of tijdelijk uitstellen (mits dit de eigenaar goed uitkomt), of zelfs ontladen van de accu tegen vergoeding. Een netwerkbeheerder zou dergelijk gebruik juist moeten stimuleren. Het geeft minder piekbelasting op het net, en is daarmee een stabieler en goedkoper net. Op windrijke of zonnige momenten kan onze Renault Zoe al 43.000 Watt AC laden en dit zou dus juist bij een overvloed aan windenergie/zonne-energie goed kunnen passen. Het zou een goede verbetering zijn als de netwerkbedrijven de ‘CapTar’ structuur herzien en deze variabel, op basis van gebruik, maken. Er zijn dan immers meer mogelijkheden voor netwerkstabilisatie (een hogere leveringszekerheid) en het is daarom ook in het voordeel van de netwerkbedrijven. Een slimme elektriciteitsvoorziening is met de huidige structuur financieel simpelweg niet mogelijk. Tijd voor vernieuwing dus!

Het doel van de energiebelasting is het verbeteren van het milieu door het zuiniger en efficiënter omgaan met energie te bevorderen. In beginsel is deze belasting dus niet ingevoerd om de overheidsfinanciën op orde te krijgen, zoals velen denken. De energiebelasting in de huidige vorm heeft echter milieuonvriendelijke effecten.

Twee voorbeelden.

Als ik mijn huis verwarm met aardgas en ik gebruik 1.500 kuub gas (het gemiddelde verbruik in Nederland) dan is dat 50 megajoule aan energie. Ik betaal daar € 360 energiebelasting over (37%) en de aansluiting kost € 160 per jaar. Maar aardgas heeft verschillende bekende nadelen; Groningen zakt weg, opbrengsten gaan naar Putin/Trump/Midden-Oosten, het levert lokaal uitstoot op. Echter, als ik mijn huis verwarm met pure elektriciteit (dus zonder warmtepomp die het rendement enorm kan verhogen), dan betaal ik dan ineens € 1.700 belasting (71%) en geen aansluitkosten. Als Nederland verder overgaat op duurzame energie, dan is er straks überhaupt geen uitstoot meer. Op alle fronten is dit scenario wenselijker, maar toch zit er veel meer belasting op elektrisch verwarmen.

Een tweede voorbeeld. Een brandstofmotor heeft een rendement van 14% tot 25%, een elektromotor 94%. Het is dus niet raar dat elektrische auto’s veel zuiniger zijn. Naast die zuinigheid is er natuurlijk geen (lokale) uitstoot. De belastingen op brandstoffen zijn als volgt verdeeld:
Benzine: €1,67 waarvan belasting €1,05, oftewel 62%
Diesel: €1,33 waarvan belasting €0,71, oftewel 53%
Lpg: €0,84 waarvan belasting €0,47, oftewel 55%
Op elektriciteit zit echter veel meer belasting:
kWh elektriciteit: €0,20 waarvan belasting €0,14, oftewel 72%
De verschillen zijn nog veel groter als je de bovenstaande vergelijking maakt per energie-eenheid (joule).

Een elektrische auto is nu al veel goedkoper in gebruik, want zelfs een Tesla Model S heeft een omgerekend verbruik van 1 op 98, ondanks zijn grootte en gewicht. Dit is dus duidelijk de wenselijke route die we zouden moeten nemen als we ons energieverbruik echt naar beneden willen gaan krijgen zoals afgesproken in het Energieakkoord. Elektriciteit is via de energiebelasting nu echter kunstmatig duur.

Energiebelasting heeft nog meer opmerkelijke aspecten, zoals grote vermindering in belasting voor grootverbruikers, duurzame energieopslag op groene stroom en de Telsa-taks. Waarom maken we dit niet een stuk eerlijker?

Wij wonen aan de Scholverbos 61 sinds november 2010 en hebben sinds die tijd allerlei aanpassingen gedaan die ons energieverbruik verminderden. Van beter isoleren tot elektrisch gaan rijden. Van zuinige apparatuur tot zonnepanelen. Sinds kort het volgende stapje in de keten; ons huis heeft nu een officieel A-label. Geeft niet alleen een goed gevoel, maar bespaart ons iedere maand weer geld (en niet te vergeten meer wooncomfort!). Omgerekend naar Joules gebruiken we nu minder dan de helft van de energie, als we kijken naar het totaal voor verwarming, verlichting en vervoer.

Controleer hier simpel welk (voorlopig) label jouw huis heeft. Als je zaken hebt bijgewerkt aan je huis kun je hier de aanpassingen doorgeven en zelf een nieuwe label aanvragen (korting als lid van EGR als je voor Andre Dilweg bij de controle kiest).